Przesilenie zimowe 2023. Najdłuższa noc roku na półkuli północnej

Zimowe przesilenie jest momentem, kiedy półkula północna jest najdalej od słońca, a półkula południowa najbliżej. Wtedy dzień jest najkrótszy, a noc najdłuższa na północy, a odwrotnie na południu. Zimowe przesilenie zazwyczaj przypada na 21 lub 22 grudnia na półkuli północnej i na 20 lub 21 czerwca na półkuli południowej.

Zimowe przesilenie to zjawisko astronomiczne, które wynika z nachylenia osi obrotu Ziemi względem płaszczyzny jej orbity wokół słońca. W zależności od pory roku, jedna z półkul jest bardziej lub mniej oświetlona przez słońce, co powoduje zmianę długości dnia i nocy.

Więcej ciekawych informacji o naszym Słońcu przeczytasz na Spider`s Web:

Długość dnia i nocy zależy od szerokości geograficznej, na której się znajdujemy. Im bliżej bieguna, tym większa różnica między najkrótszym a najdłuższym dniem w roku. Na równiku długość dnia i nocy jest prawie równa przez cały rok i wynosi około 12 godzin.

W Polsce, w dniu zimowego przesilenia, dzień trwa około 7 godzin i 49 minut, a noc około 16 godzin i 11 minut. W Oslo, w Norwegii, dzień trwa tylko 5 godzin i 54 minuty, a noc aż 18 godzin i 6 minut. Natomiast w Murmańsku, w Rosji, leżącym za kołem podbiegunowym, słońce w ogóle nie wschodzi przez kilka tygodni w zimie i jest ciemno przez całą dobę.

Można by się spodziewać, że skoro zimowe przesilenie to dzień, kiedy otrzymujemy najmniej energii słonecznej, to powinien być też najzimniejszy dzień w roku. Jednak tak nie jest. Jest to spowodowane zjawiskiem zwłaszcza sezonowym, czyli opóźnieniem między najkrótszym dniem a najniższą średnią temperaturą.

Ziemia potrzebuje czasu, aby się ochłodzić lub ogrzać, więc najzimniejsze dni zwykle przypadają kilka tygodni po zimowym przesileniu, a najcieplejsze kilka tygodni po letnim przesileniu. W Polsce średnia najniższa temperatura występuje zazwyczaj w styczniu, a średnia najwyższa w lipcu.

Zimowe przesilenie ma duże znaczenie kulturowe i religijne dla wielu ludzi na świecie. Jest to czas, kiedy świętuje się koniec ciemności i początek powrotu światła. Wiele tradycji i obrzędów związanych z zimowym przesileniem ma korzenie w starożytnych wierzeniach pogańskich, które później zostały przejęte przez chrześcijaństwo i inne religie.

Przesilenie zimowe w większości kultur półkuli północnej było okazją do świętowania odradzania się Słońca. W starożytnym Rzymie obchodzono Saturnalia, w Persji Noc Yalda – narodziny Mitry (bóstwa Słońca), wśród ludów germańskich – Jul, u Słowian – Święto Godowe. Na początku naszej ery przesilenie wypadało 25 grudnia według kalendarza juliańskiego. Istnieje przekonanie, że stąd pochodzi data święta Bożego Narodzenia, które wyparło tradycyjne wierzenia.