HBO z nową europejską produkcją. Białe myszki i gorzki smak porażki w chorwackim serialu „Sukces”

Dawno nie było tak ciekawego momentu na europejskim rynku seriali. Wszystko za sprawą rozgrywki programowej między Netfliksem a HBO (w Polsce na chwilę dołączył także Showmax). Ta gra ma wysoką stawkę i toczy się o widza zainteresowanego lokalnymi, ale też uniwersalnymi produkcjami na wysokim poziomie. Trzeba HBO przyznać, że choć ich seriale z Europy nie robią jeszcze takiego szału jak „Dark” i „Dom z papieru” Netfliksa, to zdecydowanie potrafią zaskakiwać na plus.

„Sukces” to dzieło bośniackiego reżysera Danisa Tanovicia. Dobrze znanego europejskim widzom, dzięki takim filmom jak „Ziemia niczyja” i „Śmierć w Sarajewie”. Nietrudno się jednak domyślić, że chorwackim serialem kryminalnym HBO chce zainteresować większe grono odbiorców niż tylko fanów art-house'owego kina.

W połączeniu z iście kuglarskim wstępem, podczas którego nieznajomy mężczyzna raczy widownię przewrotną opowieścią o tym jak odnieść sukces, „Sukces” w pierwszych minutach budzi zarówno nadzieje, jak i obawy. Z jednej strony daje nadzieję, że widza czeka nietypowa, zwariowana podróż, a z drugiej zbliża się niebezpiecznie blisko do bycia kiepską imitacją. Dlatego dalsze minuty pierwszego odcinka w zależności od widza mogą wzbudzić skrajnie różne reakcje.

„Sukcesowi” bliżej zaś do drugiego sezonu „Detektywa”, a nie psychodelicznych podróży z Rustym i Lynchem. Fabuła serialu toczy się wokół czwórki mieszkających w Zagrzebiu osób, które czystym przypadkiem znajdują się w niewłaściwym miejscu i o niewłaściwej porze. Jedna z bohaterek, Blanka, spotyka pod blokiem swojego swojego chłopaka, któremu wcześniej tego dnia w wyniku kłótni ukradła aparat. Mężczyzna zaczyna ją szarpać i bić. Trójka świadków wydarzenia próbuje pomóc Blance, co przeradza się w zakończoną śmiercią chłopaka bójkę. Nieznajome sobie osoby muszą razem postanowić, jak ukryć swój udział w zabójstwie.

Oczywiście szybko okazuje się, że czwórkę bohaterów łączy ze sobą więcej niż pierwotnie się wydawało. „Sukces” z opowieści o przypadkowym morderstwie, przeradza się w historię porachunków mafijnych i zżerającej miasto od środka korupcji. Scenarzyści serialu dorzucają do mieszanki kolejne postaci (w tym kluczową dla losów fabuły inspektor chorwackiej policji) i wątki. Ma to jednak nienajlepszy skutek. Trudno nie oprzeć się wrażeniu, że twórcy produkcji postanowili wrzucić za dużo grzybów do jednego barszczu. Udaje się im uniknąć chaosu, ale za cenę zbytniego charakterologicznego uproszczenia bohaterów.

W ostatnim akcie opowieści następuje fabularna przewrotka i „Sukces” staje się fascynującą, gorzką opowieścią o niemożności wygrania ze skorumpowanym systemem. Akcja nabiera tempa, a kolejne zwroty są zdecydowanie mniej oczywiste niż w przeciętnym amerykańskim serialu. A jednocześnie, żeby to osiągnąć twórcy porzucają wiele wcześniej rozwiniętych wątków. Dlatego zakończenie mini-serialu HBO zostawia widza z pewnym poczuciem niedosytu, zaś sam „Sukces” wygląda jakby został chaotycznie pocięty. Być może oryginalna historia obejmowała więcej niż sześć odcinków. Jest to jednak z mojej strony czysta spekulacja.

Wszystko to sprawia, że „Sukces” jest dziełem udanym, ale nierównym. Najciekawsze elementy dzieją się w nim na obrzeżach głównego wątku i w ostatnich dwóch godzinach. Chorwacka produkcja w ciekawy sposób pokazuje panujący w tym kraju męski szowinizm, jest też w stanie poruszyć sumienia, unikając przy tym zbyt dużej dawki patosu. Niestety, wchodzi zbyt często na scenariuszowe mielizny i logiczne skróty. Dlatego ocena produkcji HBO może być dwojaka: zmarnowane arcydzieło lub wciągający serial na weekend. Ostatecznego wyboru dokonać będą musieli widzowie.