Hibernacja podczas długich podróży kosmicznych przestanie być fikcją. Już wkrótce
Hibernacja to sposób często wykorzystywany w podróżach kosmicznych w książkach i filmach science-fiction. Być może już wkrótce zaczniemy wykorzystywać ją w realnym świecie.
Taka propozycja padła ze strony SpaceWorks Enterprises, amerykańskiej firmy zajmującej się opracowywaniem nowych technologii związanych z misjami kosmicznymi. Ich wstępna koncepcja dotycząca badań nad zastosowaniem hibernacji u ludzkich astronautów otrzymała właśnie dofinansowanie z programu NASA Innovative Advanced Concepts. Finansowanie z NIAC otrzymują te pomysły, które według komisji NASA mają szansę zrewolucjonizować (lub po prostu znacznie ulepszyć) przyszłe misje kosmiczne.
Hibernacja byłaby świetnym sposobem na długotrwałe podróże kosmiczne
Korzyści z opracowania skutecznej (i bezpiecznej) metody hibernacji ludzi byłyby ogromne. Przynajmniej jeśli chodzi o długotrwałe misje kosmiczne. Dłuższe przebywanie w przestrzeni kosmicznej powoduje kilka negatywnych efektów. Brak grawitacji, jako czynnika stymulującego, prowadzi do osłabienia kości i zaniku mięśni.
Ludzie ze SpaceWorks, którzy zaproponowali badania nad hibernacją wierzą, że może okazać się ona równie skutecznym sposobem zapobiegania tym dolegliwościom, co ćwiczenia wykonywane obecnie przez astronautów. Ale to nie wszystko.
- Nasz pomysł inspirowany był wieloma źródłami. Począwszy od długoterminowych podróży kosmicznych, opisywanych w dziełach sci-fi, przez historie o ludziach, którzy przeżyli w ekstremalnie niskich temperaturach, aż do zwierząt zapadających w zimową hibernację – mówi John Bradford, który jest jednym ze współautorów pomysłu SpaceWorks. Jego zdaniem wprowadzenie astronautów w stan hibernacji (na ile jest to możliwe), mogłoby ochronić ich również w jakimś stopniu przed skutkami promieniowania.
Hibernacja stosowana podczas długotrwałych misji kosmicznych pozwoliłaby również na zabranie ze sobą mniejszej ilości zapasów jedzenia. Do tego odchodzą też problemy z psychiką astronautów – przy obecnym stopniu rozwoju, lot na takiego Marsa zająłby nam ok. 200 dni.
Wyobraźcie sobie, że następne 28,5 tygodnia spędzicie na małej, zamkniętej przestrzeni, dzieląc ją z innymi osobami. Koszmar!
Hibernacja to świetny pomysł, któremu na razie brakuje konkretów.
W publikacji SpaceWorks nie znajdziemy zbyt wielu konkretów. Firma w swoich początkowych badaniach chce oprzeć się na metodach stosowanych w tzw. hipotermii terapeutycznej, która w medycynie stosowana jest jako jedna z najskuteczniejszych terapii leczenia chorych po nagłym zatrzymaniu krążenia (NZK).
SpaceWorks chce zacząć od eksplorowania możliwości, jakie daje tzw. „hipotermia łagodna”, czyli obniżenie temperatury ciała 35-32°C. Taki rodzaj hipotermii pozwoliłby na spowolnienie metabolizmu oraz wywołanie hipostazy (czyli zwolnienia przepływu krwi w żyłach).
- Nie możemy wywołać prawdziwej hibernacji u ludzi, ale wystarczy że uda nam się zasymulować jej skutki – mówi Bradford. Moim zdaniem to świetne i bardzo racjonalne podejście. SpaceWorks ma przed sobą bardzo dużo pracy. Najpierw trzeba będzie opracować technologię, która pozwoli na długoterminowe testy, prowadzone na Ziemi.
Kiedy ten etap będzie za nimi, przyjdzie pora na testy w przestrzeni kosmicznej. A to rodzi kolejne niewiadome: w kosmosie niektóre bakterie zachowują się bardziej agresywnie, niektóre antybiotyki stają się o wiele mniej skuteczne – pseudo-hibernacja w takich warunkach to spore wyzwanie dla współczesnej medycyny.
Nie wiemy na przykład, czy miejsca wkłucia wenflonu w ciała astronautów nie okażą się niemożliwe do uchronienia przed jakąś infekcją. Albo może okazać się, że tak długotrwały efekt wychłodzenia organizmu prowadzi do zapalenia płuc u zahibernowanych.
Hibernacja przydałaby się podczas załogowej misji na Marsa.
Na szczęście na opracowanie potrzebnych metod i technologii mamy trochę czasu. Pierwszą kosmiczną misją, podczas której będziemy mogli wypróbować hibernację będzie załogowa misja na Marsa, zaplanowana na pierwszą połowę lat 30-tych.
Wstępne założenia mówią o tym, że każdy z jej uczestników podczas lotu na Czerwoną Planetę, zapadałby w kilkutygodniowy sen, wybudzał się na kilka dni (zapewne w celu sprawdzenia, czy wszystko jest ok) i hibernowałby z powrotem. Aż do lądowania na Marsie.
W porównaniu z hibernacją opisywaną przez pisarzy science-fiction, która pozwalała ludzkim załogom na spokojny, kilkusetletni sen i całkowite zatrzymanie wszystkich procesów fizjologicznych, pomysł SpaceWorks jest mało imponujący.
No, ale od czegoś trzeba zacząć. Kto wie, może opracowanie sposobu na długotrwałą hibernację okaże się również użyteczne w medycynie? W końcu to takie "zmutowane" połączenie śpiączki farmakologicznej i hipotermii terapeutycznej.
