Masa neutrina i lek na malarię, czyli pierwsze Noble 2015 za nami

Przedwczoraj poznaliśmy laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny. Otrzymali ją Youyou Tu (½ nagrody) oraz Satoshi Ōmura i William C. Campbell (po ¼ nagrody). Uzasadnienie Akademii brzmiało: za odkrycia w dziedzinie unikalnych terapii zwalczających parazytozę i malarię.

Z odkryciami docenionymi w tym roku przez szwedzką Akademię Nauk wiąże się ciekawostka: Youyou Tu pracując nad lekiem na malarię swoje badania rozpoczęła od tradycyjnego zioła podawanego od setek lat chorym w Chinach. Rozpoczęło to ścieżkę do syntezy leku, który pomógł milionom zagrożonych malarią ludzi.

Wczoraj zaś ogłoszono nazwiska naukowców, którzy otrzymali Nagrodę Królewskiej Akademii w dziedzinie fizyki. Laureatami zostali Takaaki Kajita oraz Arthur B. McDonald, a każdy z nich opuści Sztokholm z połową Nagrody.

W uzasadnieniu Królewska Akademia Nauk doceniła badania laureatów nad neutrinami, które w efekcie doprowadziły do epokowego odkrycia dowodzącego, że neutrina mają jednak masę spoczynkową. Badania, które prowadzili niezależnie od siebie Kajita i McDonald, obejmowały analizę zmian stanów, jakimi poddawane są neutrina pochodzące ze Słońca i docierające do powierzchni naszej planety. Zjawisko to nazywane jest oscylacją neutrina.

Choć może to brzmieć skromnie, ustalenie że neutrino jest cząstką cechującą się masą, było odkryciem, które zatrzęsło posadami panującego Modelu Standardowego. Jak pisał o tym Martin Hirsch na łamach Świata Nauki w 2013 roku:

Dziś dowiemy się, kogo docenią szwedzcy akademicy w dziedzinie chemii. Ogłoszenia werdyktu dotyczącego tej nagrody możemy się spodziewać w środę o godzinie 11:45.