REKLAMA

Święto Środka Jesieni, czyli chiński Dzień Kobiet

U nas święto kobiet wypada 8 marca, a Azji jest świętem ruchomym połączonym z obchodami Święta Środka Jesieni. Na stołach obok ryżu i potraw z kaczek lądują wtedy ciasteczka księżycowe, symboliczne, ale i niezwykle smaczne, jak nasze pączki. Oto jak w Singapurze obchodzi się Mooncake Festival.

10.03.2015 21.45
Święto Środka Jesieni, czyli chiński Dzień Kobiet
REKLAMA
REKLAMA

Chiński Kalendarz

Tradycyjnie obchodzi się je 15 dnia ósmego miesiąca. Nie jest to jednak połowa sierpnia jak w kalendarzu gregoriańskim, a środek jesieni – zgodnie z kalendarzem chińskim, księżycowo-słonecznym. Miesiące nie mają w nim nazw, a numery, od 1 do 12. Niekiedy (7 razy w ciągu 19-letniego cyklu dodaje się także 13 miesiąc. Wszystkie trwają po 29 lub 30 dni, więc względem naszego kalendarza zachodzą nieustanne przesunięcia. Przykładowo rok konia zaczynał się ostatniego dnia stycznia, a kończył 19 lutego.

Tak i Święto Środka Jesieni „orbituje wokół września”. W 2014 miało miejsce 8, w 2015 będzie to 27, a w 2016 15 września.

mid-sing

Ying i Yang

W antycznej filozofii chińskiej odnaleźć można koncepcję dwóch przeciwstawnych i uzupełniających się sił – Ying i Yang. To pierwsze symbolizuje Księżyc, smutek, zimę i pierwiastek kobiecy, a to drugie, Słońce, radość, lato i pierwiastek męski. Święto Środka Jesieni wywodzi się zaś z kultów lunarnych i obrzędów rolniczych, więc dominująca jest w nim cząstka Ying. Dlatego jest to również Święto Kobiet i czas oddawania czci mieszkającej na Księżycu wytwornej bogini Chang’e, która po zjedzeniu ziela nieśmiertelności opuściła swojego śmiertelnego męża.

Jednak sama geneza święta wywodzi się z korelacji faz Księżyca z rolniczymi zbiorami, dlatego by srebrnej tarczy księżyca składa się dary wyrazić wdzięczność za obfite zbiory.

yin and yang

Powstanie ukryte w ciasteczku

Symbolem święta są przepyszne ciastka księżycowe, których historia sięga XIV wieku, kiedy Chiny po raz pierwszy w całości znalazły się pod obym panowaniem. Czyngis-chan i jego następcy podbili całe państwo i mimo, że rządzili przy pomocy chińskiego aparatu urzędniczego, to doprowadzili do znacznego spadku liczby ludności (nawet o połowę). Sami Chińczycy odnosili się zaś z pogardą do mongolskiego prymitywizmu i barbarzyńskich obyczajów, uważali, że stoją na wyższym stopni cywilizacyjnego rozwoju.

W końcu w całym kraju zaczęły wybuchać powstania przeciwko rządzącej mongolsko-chińskiej dynastii Yuan, która po powstaniu Czerwonych Turbanów (1351-68) została zdetronizowana przez Zhu Yuanzhanga, buddyjskiego mnicha i twórcę dynastii Minh panującej do 1644.

Zgodnie z legendą spiskowcy mieli przekazywać sobie informację o powstaniu na karteczkach zapieczonych właśnie w ciasteczkach księżycowych. Tekst miał brzmieć: "Powstańmy przeciwko Mongołom 15 dnia, 8 miesiąca”.

2824933714_b8c1bff15a_b

Jak weekend majowy i dożynki

Święto środka jesieni jest w Azji traktowane podobnie do naszego weekendu majowego. Ludzie tak kombinują z urlopami, aby gdzieś wyjechać. Inaczej niż u nas, wybierają raczej miejsca chłodniejsze niż te, gdzie mieszkają, więc ogromnym powodzeniem cieszą się górskie resorty, których każdy, większy kraj posiada w liczbie co najmniej jednego.

Inne porównanie chińskiego święta do polskich realiów przynosi skojarzenia z dożynkami, które przecież w Polsce obchodzi się w podobnym czasie. U nas, na wsiach jest to okazja do ogólnoparafialnego festynu, co w Azji należy raczej do rzadkości. Spotkania są bardziej kameralne, rodziny spędzają czas ze sobą i wspólnie obserwują Księżyc symbolizowany przez pełne, okrągłe i posolone jajko we wnętrzu ciastka.

Właśnie ze względu na nie Festiwal można również przyrównać do naszego Tłustego Czwartku. Wtedy mooncake jest jak pączek, choć nawet bardziej destrukcyjny dla diety, bo zawierający pod tysiąc kalorii w krążku wielkości pięści, a bywają i takie, które cała rodzina zamawia na podstawce od pizzy!

8337624540_046f116acc_k

Księżycowy król ciastek

Jak wygląda samo ciastko? Dość masywnie; nie sprawia wrażenia deseru, a raczej przekąski. Ciasto na mooncake to przede wszystkim ryż, bo i czego innego po tradycji chińskiej można było się spodziewać. Do mąki ryżowej dodaje się nieco prażonego ryżu kleistego z dodatkiem wody, a także aromatów. Wtedy przypomina to nieco ciasto francuskie.

Kwintesencją mooncake’a jest nadzienie – można tam znaleźć wszystko czego tylko dusza z Dalekiego Wschodu zapragnie, m.in. pestki lotosu, albo czerwonej fasoli, migdały, orzechy, aromaty, cukier, a nawet mięso. Ukoronowaniem wnętrza ciastka jest żółtko jajka symbolizujące pełnię Księżyca.

lada

Wytwórcy ciastek idą jednak za głosem klientów i oferują również mniejsze ciasteczka, ale i pozbawione klasycznego słodkiego smaku, które można zjeść jak normalny posiłek. I tak powstają mooncake'sy serowe, sezamowe czy bananowe, ale obok nich są i czekoladowe, waniliowe i herbaciane.

Każdy mooncake ma na wierzchu odciśnięte fantazyjne kształty oznaczające długowieczność i harmonię.

Nikt nie zjada ich w samotności i nie wynika to jedynie z altruistycznej chęci podzielenia się z bliźnim, a raczej ze względu praktycznego. Ciastko potrafi mieć od kilkuset do nawet tysiąca kalorii, które w dostarczone w dość monotonnej formie fasolowej, bądź lotosowej nie sprawiają przyjemności nie tylko jedzącemu, ale przede wszystkim jego żołądkowi.

Ciastka są też dość drogie - za jedno zapłacić trzeba kilka dolarów. Ja, swoim pierwszym mooncake’iem zostałem poczęstowany przez powracającego z Hong-Kongu Chińczyka – jadłem więc prawie u źródła.

2550419565_99e12deb13_b

Rodzinna kolacja

Wieczorem w domu zbiera się cała rodzina obrana w narodowe stroje, aby wspólnie zjeść kolację, popić ją cynamonowym winem i podzielić się z duchami przodków. Na stole obok ryżu i owoców lądują wtedy pieczone lub gotowane kaczki, ślimaki i dynie. Jako dodatek podaje się również taro, czyli Kolokazję jadalną, podobną naszemu ziemniakowi.

W domach przygotowuje się ołtarze z figurą królika, któremu w ofierze składa się różne owoce w zamian za długowieczność i szczęście. Obok ołtarza na kamiennych tabliczkach ustawia się filiżanki kawy. Kiedy Księżyc zaczyna się w nich przeglądać, to znaczy, że najwyższa pora na degustację.

REKLAMA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Źródła zdjęć: 1, 2, 3, <a href="" target="_blank">4, 5, 6, 7, 8

REKLAMA
Najnowsze
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA